Niedziela Palmowa 2024

 

433365508 425436563210003 8205428953341270802 n

Galeria

 

Niedziela Palmowa

Dawniej zwana była Niedzielą Kwietną lub Niedzielą Wierzbną. To ostatnia niedziela przed Świętami Wielkiej Nocy. Kapłan przywdziewa wówczas szaty w kolorze czerwonym. Pierwsze procesje z palmami wielkanocnymi miały miejsce w IV wieku w Jerozolimie.

W czasie liturgii odczytywany jest opis Męki Pańskiej (Ewangelia według św. Mateusza, Marka lub Łukasza; Ewangelię św. Jana odczytuje się w Wielki Piątek).

Niegdyś przed mszą w Niedzielę Palmową kapłan trzykrotnie pukał do zamkniętych drzwi kościoła. Wtedy dopiero drzwi otwierały się i wszyscy, na czele z kapłanem, wchodzili do środka. Gest ten symbolizował, że Męka Jezusa na Krzyżu otworzyła ludziom drogę do Nieba

Przynoszone do kościoła palmy przypominają tych, którzy witali Chrystusa, który wjeżdżał do Jerozolimy. Palma jest symbolem odradzającego się życia.

W Polsce tradycja tworzenia palm jest bardzo długa. Palmy wykonuje się przede wszystkim z gałązek wierzby, które oznaczają zmartwychwstanie i nieśmiertelność duszy. Wierzba jest rośliną wyjątkową, gdyż jako jedna z pierwszych odradza się po zimie. Jej szczególne „właściwości” doceniano także w czasach przedchrześcijańskich – była bowiem jednym z symboli boga Peruna – co nie było bez wpływu na późniejsze tradycje.

Oprócz wierzby używano niegdyś także gałązek malin i porzeczek. Były one ścinane w Środę Popielcową i wstawiane do wody, aby do Niedzieli Palmowej miały już pąki. Gałązki dekorowano wiecznie zielonymi roślinami, takimi jak bukszpan, barwinek czy cis. Do wyrobu palm używać można było także innych roślin (choć czyniono to rzadziej). Zakazana była tylko jedna – topola. Według legendy bowiem topola jako jedyna roślina nie zapłakała nad losem ukrzyżowanego Chrystusa. Przynoszone do kościoła palmy przypominają tych, którzy witali Chrystusa, który wjeżdżał do Jerozolimy. Palma jest symbolem odradzającego się życia.

W Polsce tradycja tworzenia palm jest bardzo długa. Palmy wykonuje się przede wszystkim z gałązek wierzby, które oznaczają zmartwychwstanie i nieśmiertelność duszy. Wierzba jest rośliną wyjątkową, gdyż jako jedna z pierwszych odradza się po zimie. Jej szczególne „właściwości” doceniano także w czasach przedchrześcijańskich – była bowiem jednym z symboli boga Peruna – co nie było bez wpływu na późniejsze tradycje.

Niegdyś wierzono, że poświęcona palma ma wyjątkową moc. W niektórych rodzinach, po powrocie do domów z mszy w Niedzielę Palmową, połykano bazie z wierzbowych gałązek – miało to zapobiec chorobom i chronić wszystkich domowników (o tym, że taki zwyczaj istnieje pisano już w XIV wieku). Niekiedy bazie rozcierano, a powstały w ten sposób pyłek dodawano do ziół, aby wzmocnić ich właściwości lecznicze. Przy pomocy palmy kropiono dom i obejście wodą święconą. Bazie z palemki, wymieszane z ziarnem, podkładano też pod pierwszą zaoraną skibę, co miało zapewnić urodzaj i zabezpieczyć pole oraz całe gospodarstwo przed nieszczęściami. Dzieci uderzano palmą, co miało zagwarantować im zdrowie (w niektórych regionach wszyscy uderzali się nawzajem palmą). Na końcu palmę umieszczano za obrazem na ścianie, gdzie znajdowała się do następnego roku. Palmy nigdy nie wyrzucano. Stare palmy były palone, a popiół wykorzystywano w obrzędzie sypania głów popiołem w czasie Środy Popielcowej. Niekiedy palma miała odganiać chmury gradowe – na polu, nad które nadciągała burza, zatykano na czterech rogach święcone gałązki.